Rouwbegeleiding, de taak van de uitvaartverzorger?

Rouwbegeleiding, de taak van een uitvaartverzorger?

Als uitvaartverzorger maakt u de eerste, vaak intense rouw mee. Als uitvaartverzorger hebt u, door uw opleiding en ervaring, kennis over de rouwtaken. Maar kan u als uitvaartverzorger rouw ook begeleiden?

Vele meningen

Als u als uitvaartonderneming nazorg biedt, dan heeft u waarschijnlijk ook aandacht voor de rouw. U bent een aantal dagen intensief opgetrokken met de nabestaanden. Hoe gaat het nu, een paar dagen, een paar weken na het verlies? Er zijn vele meningen over hóe u vervolgens met de antwoorden van de nabestaanden om kunt gaan.

U weet dat nabestaanden vaak hun verhaal kwijt willen, steeds weer. Misschien stimuleert u de nabestaanden te vertellen en luistert u. Misschien maakt u opmerkingen en draagt u zaken aan waarover u bij andere nabestaanden hebt gehoord of die u heeft gelezen. Misschien biedt u aan regelmatig terug te komen omdat u een nabestaande aantreft die in diepe rouw is. Misschien verwijst u naar de huisarts of een rouwbegeleider/-therapeut.

Kunnen uitvaartverzorgers rouw begeleiden?

De vraag is of uitvaartverzorgers in staat zijn een nabestaande in het rouwproces te begeleiden. Waarschijnlijk komt u binnen een paar weken na de uitvaart op bezoek. In feite rouwt iedereen ‘gezond’, op wat voor manier er dan ook gerouwd wordt. De nabestaande zit nog vol van de weken ervoor. Misschien is er opluchting omdat iemand overleden is na een langdurig ziekbed, misschien moet er veel geregeld worden. Ook kan het zijn dat er de eerste weken niets uit iemands handen komt. Ook dat is een gezond rouwproces.

Gecompliceerde of verstoorde rouw

Op den duur kan er sprake zijn van gecompliceerde rouw, bijvoorbeeld als meer factoren een rol spelen in het rouwproces zoals het eerder overlijden van een andere dierbare. Van verstoorde rouw is sprake als rouw het functioneren van de nabestaande dusdanig beïnvloedt dat normaal functioneren niet meer mogelijk is.

Het is de vraag of u als uitvaartverzorger de tijd heeft nabestaanden in hun rouwproces te begeleiden. Waarschijnlijk zijn er meer afspraken nodig die vervolgens moeilijk te plannen zijn omdat een nieuwe melding altijd op de eerste plaats komt. Daarbij komt de vraag of er sprake is van voldoende professionaliteit. U bent uitvaartverzorger, dat is een ander vak dan rouwbegeleider.

Komt neutraliteit in het geding?

Nu kan het natuurlijk zo zijn dat u zich geschoold heeft als rouwbegeleider. Toch speelt dan ook een ander aspect een rol: de neutraliteit. Waarschijnlijk bent u als uitvaartverzorger een vertrouwd persoon geworden tijdens de dagen rond de uitvaart. Dit kan tot gevolg hebben dat de nabestaande gemakkelijk gevoelige zaken met u bespreekt. Dat is fijn, maar kan ook lastig zijn. De nabestaande verwacht wellicht meer van u dan u in de praktijk kan geven. Nog gecompliceerder wordt het als er tijdens de uitvaart fouten zijn gemaakt. U weet als geen ander dat nabestaanden (lang) last kunnen hebben van kleine of ingrijpende fouten. Dit kan het rouwproces beïnvloeden. De nabestaande kijkt daarmee niet meer neutraal naar u en ziet u misschien zelfs als degene die het rouwproces verstoort.

Doorverwijzing?

U kunt nabestaanden doorverwijzen naar professionele rouwbegeleiders met wie u goede contacten heeft. Ook dat vergt een goede kennis van zaken. Rouwen is, over het algemeen, een normaal en gezond proces. Een proces dat een behoorlijke tijd kan duren. De nabestaanden die in staat zijn dit proces goed aan te gaan, hebben in principe geen rouwbegeleiding nodig. Anders wordt het als er sprake is van de eerder genoemde gecompliceerde of verstoorde rouw. Meestal treedt deze verstoring pas later in het rouwproces op, dan bent u als uitvaartverzorger al uit beeld. Daarnaast is het de vraag of u – als u niet geschoold bent als rouwbegeleider – het verschilt herkent tussen gezonde en gecompliceerde rouw. Daarmee wordt het de vraag of doorverwijzing tot uw taak behoort of dat het de taak van de huisarts van de nabestaande is.

Wie ‘verwerkt’ de rouw?

Een laatste opmerking over deze ingewikkelde materie. Het komt voor dat uitvaartverzorgers zeggen: “Wij bieden rouwverwerking”. In feite klopt dit niet. Het is de nabestaande die deze ‘verwerking’ moet aangaan, niet de uitvaartverzorger.

Het enige wat u als uitvaartverzorger kan doen is faciliteren. U kunt middelen en mogelijkheden aanbieden (bijvoorbeeld met betrekking tot nazorg) die de nabestaanden in de gelegenheid stellen beter het rouwproces aan te gaan.

Rouw verwerken?

Kan een mens rouw verwerken? Sommige mensen stellen het duidelijk: afval verwerk je, rouw niet. Als je het kunt verwerken dan blijft er uiteindelijk niets over. En dat geldt niet voor rouw. Altijd blijft het verlies voelbaar, hoezeer ook het leven volop geleefd kan worden ná de rouw. Sommige mensen zeggen: je verweeft de rouw in je leven. Je leert leven met het verlies en altijd blijft het litteken voelbaar. Soms schrijnt het maar altijd verdient het een liefdevolle aanraking.

Aan de vragen die in dit artikel zijn beschreven kan de volgende vraag worden toegevoegd: Is er een conclusie mogelijk?

Dit is niet altijd makkelijk! Als uitvaartverzorger kunt u waarschijnlijk géén rouwbegeleider zijn als het gaat om een complex rouwproces. Wel kan u in de meeste situaties tijdens het verzorgen van de uitvaart en het eventuele nazorgtraject veel voor de nabestaanden betekenen door het bieden van zorgvuldige begeleiding en een luisterend oor. En dat is zeker onderdeel van begeleiding aan rouwenden.

 

Kunnen we u ergens bij helpen?


Kom in contact met Zorgna